ಜೋಳ ವಾಳಿ ಮತ್ತು ವೇಳೆವಾಳಿ ಪದಗಳ ಕಾವ್ಯಗಳ ಹಿನ್ನೆಲೆ

• ಲೇಖಕರು
• ಇತ್ತೀಚಿನ ಬರಹಗಳು

ಸುಮಾ ವೀಣಾ

ಸುಮಾವೀಣಾ ಅವರು ಮೂಲತ: ಮಡಿಕೇರಿಯವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಹಾಸನದಲ್ಲಿ ವಾಸವಾಗಿದ್ದಾರೆ. ವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಉಪನ್ಯಾಸಕಿ. ಸಾಹಿತ್ಯದ ಓದು ಹಾಗೂ ಬರಹಗಳಲ್ಲಿ ಅಪಾರ ಆಸಕ್ತಿ. ಸೂರ್ಪನಖಿ ಅಲ್ಲ ಚಂದ್ರನಖಿ, ಮನಸ್ಸು ಕನ್ನಡಿ, ಲೇಖಮಲ್ಲಿಕಾ, ಭಾವಪ್ರಣತಿ, ನುಡಿಸಿಂಚನ, ಇಳಾದೀಪ್ತಿ, ಮಧುರಾನುಭೂತಿಯ ಬುಟ್ಟಿ ಪ್ರಕಟವಾಗಿರುವ ಪುಸ್ತಕಗಳು. ಇವರ ಲೇಖನಗಳು ನಾಡಿನ ಹೆಸರಾಂತ ಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಆನ್ಲೈನ್ ಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾಗಿವೆ. ISBN,ISSN ನಂಬರ್ಗಳಲ್ಲಿ ಹತ್ತಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸಂಶೋಧನಾತ್ಮಕ ಬರಹಗಳು ಪ್ರಕಟವಾಗಿವೆ. ಆಕಾಶವಾಣಿ ಬೆಂಗಳೂರು ಕೇಂದ್ರದ ವನಿತಾವಿಹಾರದಿಂದ, ಹಾಸನ ಆಕಾಶವಾಣಿಯ ಮಹಿಳಾಲೋಕ ಹಾಗು ಚಿಂತನ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ, ಇವರ ಸಾಹಿತ್ಯಾತ್ಮಕ ಭಾಷಣಗಳು ಪ್ರಸಾರವಾಗಿವೆ.೨೦೧೯ ರ ಡಿಸೆಂಬರ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ‘’ನಲವಿನ ನಾಲಗೆ’” ಎಂಬಪ್ರಬಂಧ ಸಂಕಲನ ಹೊರತಂದಿದ್ದಾರೆ.

ಇತ್ತೀಚಿನ ಬರಹಗಳು: ಸುಮಾ ವೀಣಾ (ಎಲ್ಲವನ್ನು ಓದಿ)

• ಕನ್ನಡ ಕವಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಜ್ವಲಿಸುತ್ತಿರುವ ದೀಪಮಾಲೆ - ಅಕ್ಟೋಬರ್ 27, 2024
• ಚಿಕ್ಕಣಿರಾಜ ಕೃತಿಯ ಜೀವಾಳ ಪುಟ್ಟ - ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 12, 2024
• ಹಾಲಾಡಿಯಲ್ಲಿ ಹಾರುವ ಓತಿ - ಜುಲೈ 20, 2024

ಜೋಳವಾಳಿ, ವೇಳೆವಾಳಿ ಪದಗಳು ಕಾವ್ಯಗಳ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಿಂದ

ಹಿಂದೆ ಇದ್ದ ಅದೆಷ್ಟೋ ಪದಗಳು ಈಗ ನಮ್ಮ ನಡುವೆ ಇಲ್ಲ. ಭಾಷೆ ಸದಾ ಹರಿಯುವ ನೀರಿದ್ದಂತೆ. ಹೊಸ ಹೊಸ ಪದಗಳನ್ನು ಭಾಷೆ ತನ್ನ ಮಡಿಲಿಗೆ ಸೇರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾ ಹೋದಂತೆ ಹಳೆಯ ಪದಗಳು ಗೌಣವಾಗುತ್ತವೆ ಆ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ಸೇರಿರುವ ಪದಗಳು ‘ವೇಳೆವಾಳಿಗಳು’ ಮತ್ತು ‘ಜೋಳವಾಳಿಗಳು’ . ನಮ್ಮ ಕಾವ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ,ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖವಾಗಿರುವ ‘ವೇಳೆವಾಳಿಗಳು’, ‘ಜೋಳವಾಳಿ’ಗಳು ಪದಗಳನ್ನು ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖವಾಗಿರುವಂತೆಯೇ ಅವಲೋಕಿಸುವುದು ಈ ಬರೆಹದ ಉದ್ದೇಶ.

ಸುಮಾ ವೀಣಾ, ಲೇಖಕರು

ಪಂಪನ ‘ವಿಕ್ರಮಾರ್ಜುನ ವಿಜಯ’ ಮೊದಲ್ಗೊಂಡು ಆಧುನಿಕ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲೂ ವೇಳೆವಾಳಿಗಳು’, ‘ಜೋಳವಾಳಿ’ ಪದಗಳು ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷವಾಗಿ ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ ಪ್ರಸ್ತಾಪಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಮೊದಲಿಗೆ ಈ ಪದಗಳ ಅರ್ಥ ತಿಳಿಯುವುದಾದರೆ ಒಡೆಯನ ಉಪ್ಪಿನ ಹಂಗು ,ಅನ್ನದ ಋಣತೀರಿಸುವ ಸಂಕಲ್ಪಕ್ಕೆ ಜೋಳವಾಳಿ ಎಂದೂ ಒಡೆಯನು ಮರಣ ಹೊಂದಿದರೆ ಅವನ ಸೇವಕನು ತಾನೂ ಸಾಯುವುದಾಗಿ ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ ಮಾಡಿ ಅದರಂತೆ ನಡೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಪದ್ಧತಿಗೆ ವೇಳೆವಾಳಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. (ಒಡೆಯನ ಸಲುವಾಗಿ ಪ್ರಾಣ ಕೊಡಲು ಸಿದ್ಧವಾಗಿರುವ ನಿಷ್ಠಾವಂತ ಆಳಿನ ಕರ್ತವ್ಯ ನಿಷ್ಠೆಗೆ ಲೆಂಕವಾಳಿ ಎಂದು ಕರೆಯುವುದಿದೆ) ಹಾಗೆ ರಾಜನ ಪರವಾಗಿ ಹೋರಾಟ ಮಾಡಿ ಮಡಿದವರಿಗಾಗಿ ವೀರಗಲ್ಲುಗಳನ್ನು ನೆಡುವುದಿದೆ. ಜೋಳವಾಳಿ,ವೇಳೆವಾಳಿ ಎನ್ನುವುದು ಪಂಪನಲ್ಲಿ, ಬಸವಣ್ಣನವರಲ್ಲಿ, ಮಾಸ್ತಿಯವರ(ಹೊಯಿಸಳನ ದಳಪತಿ) ಕತೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡರೆ, ಅನಕೃ(ಗಿರಿಜವ್ವನರೊಟ್ಟಿ) ರವರ ಕತೆ, ಜೈಸಿದ್ದನಾಯ್ಕ ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ‘ಜೋಳವಾಳಿ’ ಪದವನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು
ಪಂಪ ಕನ್ನಡದ ಆದಿಕವಿ ಕವಿ ಹಾಗು ಕಲಿ ಯಾಗಿದ್ದವನು ಲೇಖನಿ ಹಿಡಿದು ಕಾವ್ಯಗಳನ್ನು ಬರೆದಂತೆಯೇ ಖಡ್ಗವನ್ನು ಹಿಡಿದು ಯುದ್ಧವನ್ನೂ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ. ಇವನ ಹಾಗೆ ಯುದ್ಧವೀರ ಹಾಗು ಕವಿಯಾಗಿದ್ದವನು ಜನ್ನ . ಈತ ಬಲ್ಲಾಳನ ಮಗ ನರಸಿಂಹನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿರುತ್ತಾನೆ. “ನಿಂದಿರೆ ದಂಡಾಧೀಶಂ ಕುಳ್ಲಿರೆ ಮಂತ್ರಿ ತೊಡರಿಕೆ ಕವಿ” ಎಂಬ ಮಾತಿನಿಂದಲೇ ಈತನನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದಿದೆ. ಕವಿಚಕ್ರವರ್ತಿ ಪಂಪ ಕನ್ನಡನಾಡಿನ ಹಿರಿಮೆಗರಿಮೆಗಳ ಕುರಿತು ಹೇಳಿದಷ್ಟೇ ಸುಭಗವಾಗಿ ಜೋಳವಾಳಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಉದಾಹರಣೆಗಾಗಿ ವಿಕ್ರಮಾರ್ಜುನ ವಿಜಯದ ದಶಮಾಶ್ವಾಸದ 43ನೆಯ ಪದ್ಯವನ್ನು ನೋಡೋಣ!

ಸುರಲೋಕಂ ದೊರೆಕೊಳ್ವುದೊಂದು ಪರಮ ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿಯುಂ ಬರ್ಪುದಾ
ದರದಿಂ ದೇವನಿಕಾಯದೊಳ್ ನೆರೆವುದೊಂದುತ್ಸಾಹಮುಮಂ ತನ್ನ ಮೆ|
ಯ್ಸಿರಿ ಭಾಗ್ಯಂ ನೆರಮಪ್ಪುದೊಂದೆ ರಣದೊಳ್ ಗೆಲ್ಜಾಜಿಯಂ ತಳ್ತು ಸಂ
ಗರದೊಳ್ ಜೋಳದಪಾಳಿಯಂ ನೆರಪಿದಂ ಗಂಡಂ ಪೆರರ ಗಂಡನೇ||

ಈ ಪದ್ಯದ ಪ್ರಕಾರ ದೇವಲೋಕ ಪ್ರಾಪ್ತಿಯಾಗುವುದು ಒಂದು ಫಲ ಹಾಗೆಯೇ ಉತ್ತಮ ಐಶ್ವರ್ಯವೂ ಪ್ರಾಪ್ತವಾಗುವುದು ಒಂದು ಫಲ. ನನ್ನ ಉತ್ಸಾಹವೂ ಮೆಯ್ಸಿರಿಯೂ ಹೆಚ್ಚುವುದು. ಇಂತಹ ಒಂದು ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿ ವಿಜಯಶಾಲಿಯಾಗಿ ಅನ್ನದ ಋಣವನ್ನು ತೀರಿಸಿದವನೇ ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಶೂರ. ಬೇರೆಯವನು ಶೂರನೆ? ಎಂದು ಸೈನಿಕನೊಬ್ಬನು ಮಾತನಾಡುತ್ತಾನೆ. ಹಾಗೆ ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಸೈನಿಕ…
ಕುದುರೆಯಟ್ಟೆಯುಮೊಂದೆರಡಾನೆಯಟ್ಟೆಯುಂ ತೊಡರ್ದನಾಡೆ ತಳ್ತಿರಿಯದಿರ್ದೊಡೆ ಜೋಳದ ಪಾಳಮನೆಂತು ನೀಗುವೆಂ ಎಂದು ಕುದುರೆ ಆನೆಗಳ ಮುಂಡಗಳು ಕತ್ತಿಗೆ ಸಿಕ್ಕಿ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಕುಣಿಯುವಂತೆ ಸಂತೋಷದಿಂದ ಸಂಧಿಸಿ ಕಾದದಿದ್ದರೆ ಜೋಳದ ಋಣವನ್ನು ಹೇಗೆ ತೀರಿಸುತ್ತೇನೆ ಎಂದು ತನ್ನ ಹಂಗನ್ನು ಸಹರ್ಷವಾಗಿ ತೀರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಬಯಕೆಯನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಾನೆ.
ನಂತರ ವಿಕ್ರಮಾರ್ಜುನ ವಿಜಯದ ಚತುರ್ದಶಾಸ್ವದ 50 ನೆ ಪದ್ಯದಲ್ಲಿ

ಕವಿತೆ ನೆಗಳ್ತೆಯಂ ನಿಳಿಸೆ ಜೋಳದ ಪಾಳೀ ನಿಜಾಧಿನಾಥನಾ
ಹವದೊಳರಾತಿನಾಯಕರ ಪಟ್ಟನೆ ಪಾರಿಸೆ ಸಂದ ಪೆಂಪು ಭೂ|
ಭುವನದೊಳಾಗಳುಂ ಬೆಳಗೆ ಮಿಕ್ಕಭಿಮಾನದ ಮಾತು ಕೀರ್ತಿಯಂ
ವಿವರಿಸೆ ಸಂದನೇಂ ಕಲಿಯೋ ಸತ್ಕವಿಯೋ ಕವಿತಾಗುಣಾರ್ಣವಂ

ಅರ್ಥಾತ್ ತನ್ನ ಕವಿತ್ವವು ಖ್ಯಾತಿಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿತು. ಅನ್ನ ದಾತನಲ್ಲಿದ್ದ ಉಪ್ಪಿನ ಋಣವು ತನ್ನ ರಾಜನ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಶತ್ರುನಾಯಕರ ವೀರಪಟ್ಟಗಳನ್ನು ಹಾರಿಸುವಂಥ ಹಿರಿಮೆಯನ್ನೂ ತನ್ನ ಯಶಸ್ಸನ್ನೂ ವಿವರಿಸಿತು ಪಂಪಕವಿ ಎಂತ ಶೂರನೋ ಎಂಥ ಸತ್ಕವಿಯೋ ಎಂಬುದಾಗಿ ವಿವರಿಸಿದೆ.
‘ಅಭಿನವ ಪಂಪ’ನೆಂದು ಬಿರುದಾಂಕಿತನಾಗಿರುವ ನಾಗಚಂದ್ರನೂ ಕೂಡ ‘ರಾಮಚಂದ್ರಚರಿತಪುರಾಣ’ದಲ್ಲಿ
ಸೆರಗಂ ವರೆಗಂ ಬಗೆಯದೆ
ಪೊರೆದಾಳ್ವನ ಜೋಳವಾಳೀ ನಿಲೆ ಗೋಲಾಯ್ಲರ್||
ಪರಿಯಿಪುದುಮೊಂದೆ ಕೇಣೊಳ್
ಸರಿವಂತಿರೆ ಸರಿದುವುಭಯ ಬಲದ ಹಯಂಗಳ್||
ಎಂದು ಬರೆದಿದ್ದಾನೆ. ಅಂದರೆ ಹಿಂದು ಮುಂದು ಆಲೋಚಿಸದೆ ಆಳುವ ದೊರೆಯ ಪರವಾಗಿ ನಿಷ್ಟೆಯಿಂದ ಯುದ್ಧ ಮಾಡುವ ಜೋಳವಾಳಿ ಪಡೆ ಇದ್ದರೆ ಎಂಥ ಬಲಿಷ್ಟ ಸೈನ್ಯವೂ ಹತ್ತಿರ ಸುಳಿಯಲಾರದು ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾನೆ. ಜೋಳವಾಳಿ ಅಂದರೆ ನಿಷ್ಟೆಗೆ ಇನ್ನೊಂದು ಹೆಸರು ಎಂಬುದು ಇಲ್ಲಿ ವೇದ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ.
ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದೇ ನಮ್ಮ ನಡುವಿರುವ ಬಸವಣ್ಣನವರು ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಗಳಾಗಿದ್ದವರು. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ,ಸ್ವಾಭಿಮಾನ ಎಂಬ ಮಾತುಗಳು ಬಂದಾಗ

ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಬಸವಣ್ಣ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರೂ ಜನೋಪಯೋಗಿ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಬರುತ್ತಿದ್ದರು ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವವನ್ನು ಮೀರಿ ಶಿವ ಶರಣರು ತಾವು ಅಂದುಕೊಂಡಂತೆ ಹೇಗೆ ನಡೆದುಕೊಂಡಿದ್ದರು ಎಂಬುದನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ನೋಡಬಹುದು. ಮಾನವನನ್ನು ಮಾನವರಾಗಿ ಬದುಕಲು ಎಡೆ ಮಾಡಿ ಕೊಡದೆ ಹೋರಾಟ ಪ್ರಾರಂಭವಾದಾಗ ಬಸವಣ್ಣ “ಆನು ಬಿಜ್ಜಳಂಗೆ ಅಂಜುವೆನೆ?” ಎಂದು ಹೇಳಿಕೊಂಡು

ನ್ಯಾಯನಿಷ್ಟುರಿ,ದಾಕ್ಷಿಣ್ಯಪರನು ನಾನಲ್ಲ:
ಲೋಕವಿರೋಧಿ,ಶರಣನಾರಿಗಂಜುವನಲ್ಲ,
ಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವರ ರಾಜತೇಜದಲ್ಲಿಪ್ಪನಾಗಿ

ಮರಳು ಮಾಧವ ಮಹಿಯ ರಾಜ್ಯದ
ಸಿರಿಗೆ ಸೋಲುವನಲ್ಲ ಕೌಂತೇ
ಯರು ಸುಯೋಧನರೆನೆಗೆ ಬೆಸಕೈವಲ್ಲಿಮನವಿಲ್ಲ
ಹೊರೆದ ದಾತಾರಂಗೆ ಹಗೆವರ ಶಿರವನರಿದೊಪ್ಪಿಸುವೆನೆಂಬೀ
ಭರದೊಳಿರ್ದೆನು ಕೌರವೇಂದ್ರನ ಕೊಂದೆ ನೀನೆಂದ

ಕುವೆಂಪುರವರ ವಿಚಾರಕ್ರಾಂತಿಗೆ ಆಹ್ವಾನ ಎಂಭ ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಇಟ್ಟಹೆಸರು ಕೊಟ್ಟಮಂತ್ರ ಎಂಬ ಬರೆಹದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖವಾಗಿರುವ ಅಖಂಡ ಕರ್ನಾಟಕ ಎಂಬ ಕವನದಲ್ಲಿಯೂ ಜೋಳವಾಳಿ ಪದದ ಉಲ್ಲೇಖವಿದೆ.

ಅಖಂಡ ಕರ್ಣಾಕ:
ಅಲ್ತೊ ನಮ್ಮ ಕೀರ್ತಿಶನಿಯ ರಾಜಕೀಯ ನಾಟಕ!
ಬರಿಯ ಹೊಟ್ಟೆಬಟ್ಟೆಗಲ್ತೊ:
ಪಕ್ಷಜಾತಿಕಲಹಕಲ್ತೊ:
ಹಮ್ಮು ಬಿಮ್ಮು ಸೊಮ್ಮಿಗಲ್ತೊ:
ಬಣ್ಣಚಿಟ್ಟೆಬಾಳಿಗಲ್ತೊ:
ಜೋಳವಾಳಿಕೂಳಿಗಲ್ತೊ
ದರ್ಪಸರ್ಪ ಕಾರ್ಕೋಟಕ
ಸ್ವಾರ್ಥ ಫಣಾಕ್ರೀಡೆಗಲ್ತೊ

ಎಂದು ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ ರಾಜಕಾರಣಿಯೋರ್ವರಿಗೆ ಮಾತಿನ ಚಾಟಿ ಬೀಸುತ್ತಾರೆ. ಅಖಂಡ ಕರ್ನಾಟಕವೆಮದರೆ ಇಂದಿನ ಕರ್ಣಾಟಕ ಅಲ್ಲ. ಇಂದಿನ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು ಕೀರ್ತಿ ಎಂಬ ಶನಿಯ ಹಿಂದೆ ಬಿದ್ದು ಹೆಸರು ಹಣ ಬೇಕೆಂದು ಹಪಹಪಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಸದಾ ಅಪರಿಗ್ರಹವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಕೊಂಡಿರುತ್ತಾರೆ. ಜಾತಿ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ರಾಜಕಾಋಣ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಹೇಗೋ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಬಂದು ಇತರರ ಮೇಲೆ ಅಧಿಪತ್ಯ ಸಾಧಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹೊಟ್ಟೆಪಾಡಿಗಾಗಿ ಬಂದವರು ನಾಡನ್ನು ಉದ್ಧರಿಸುತ್ತೇವೆ ಎಂಬ ನಾಟಕವನ್ನಾಡುತ್ತಾರೆ. ಗುಂಪು ರಾಜಕಾರಣ ಊರಿಗೊಂದು ಕೇರಿಗೊಂದು ಇದೆ ಆದರೆ ಇದು ಅಖಂಡ ಕರ್ನಾಟಕವಲ್ಲ .ನಿಷ್ಟ ಕನ್ನಡ ಹೋರಾಟಗಾರರು ಯಾವುದನ್ನೂ ಅಪೇಕ್ಷಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಕಟುವಾಗಿಯೇ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.

ಸಿದ್ಧಲಿಂಗಯ್ಯನವರ ‘ಏಕಲವ್ಯ ನಾಟಕ’, ಕೆ. ವೈ. ನಾರಾಯಣಸ್ವಾಮಿಯವರ ‘ಪಂಪಭಾರತ’ ನಾಟಕಗಳಲ್ಲಿ ಗುರು ದ್ರೋಣಾಚಾರ್ಯರು ಅನ್ನದ ಹಂಗಿಗೆ ಒಳಗಾಗಿ ಕೌರವರ ಪರವಾಗಿಯೇ ಇರಬೇಕಾದ ಸಂದಿಗ್ಧತೆಯ ವರ್ಣನೆ ಅನನ್ಯವಾಗಿದೆ. ಚಂದ್ರಶೇಖರ ಕಂಬಾರರ ಜೈಸಿದ್ದನಾಯ್ಕ ನಾಟಕದಲ್ಲಿಯೂ ದೇಸಾಯಿಯ ಆಳುಗಳೂ ಕೂಡ ಜೋಳವಾಳಿಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದು. ತಮಗೆ ಸರಿ ಅನ್ನಿಸಿದ್ದನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಅನ್ನದ ಹಂಗಿಗೆ ಒಳಗಾಗಿ ದೇಸಾಯಿಯ ಪಾಪಕೃತ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾಗುತ್ತಾರೆ. ಆಡಳಿತವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿಯೂ ಅನ್ನದ ಹಂಗಿಗೆ ಅಥವಾ ಋಣಕ್ಕೆ ಬದ್ಧರಾಗಿ ನಿಷ್ಟಯಿಂದ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವವರಿದ್ದರೆ ಇನ್ನು ಕೆಲವರು ಅನ್ನದ ಋಣಕ್ಕೆ ದ್ರೋಹ ಮಾಡಿ ದೇಶದ್ರೋಹದ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದು,ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರದಲ್ಲಿ ತೊಡಗುವುದು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.

ಕನ್ನಡನಾಡು, ಕನ್ನಡಸಾಹಿತ್ಯ ಸಂಪದ್ಭರಿತವಾದದ್ದು ಕಾಮಧೇನು ,ಕಲ್ಪವೃಕ್ಷ ಪದಗಳು ಕೊಡುವ ಅರ್ಥವನ್ನು ನಮ್ಮ ಸಾಹಿತ್ಯವೇ ಶೃತಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಆಧುನಿಕ ಪರಿಭಾಷೆಯ ಯಾವುದೇ ಪರಿಪ್ರೇಕ್ಷಗಳನ್ನು ಅನ್ವಯಿಕ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ನೋಡುತ್ತಾ ಹೋದಷ್ಟು ಅಧ್ಯಯನ ಸಾಮಾಗ್ರಿಗಳು ಲಭ್ಯವಾಗುತ್ತವೆ. ಅಂಥ ವಿಷಯವಿಫುಲತೆ ನಮ್ಮ ಚರಿತ್ರೆಯಲ್ಲಿ, ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಸಿಗುತ್ತವೆ. ಅಭಿಜಾತ ಪರಂಪರೆಯ ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯ ವಿಶಿಷ್ಟಪದಗಳನ್ನು ಮತ್ತೆ ಚಾಲ್ತಿಗೆ ತರಬೇಕು ಅನುಸಂಧಾನಿಸಬೇಕು ಎಂಬುದೆ ಈ ಬರೆಹದ ಉದ್ದೇಶ.

ಪರಾಮರ್ಶನ ಕೃತಿಗಳು
1 ಪಂಪಭಾರತ ಗದ್ಯಾನುವಾದ: ಎನ್ ಅನಂತರಂಗಾಚಾರ್
2 ನಾಗಚಂದ್ರ:ರಾಮಚಂದ್ರಚರಿತಪುರಾಣ
3 ವಚನಮಂಟಪ: ಸಂಪಾದಕರು ಶೀಲಾದೇವಿ ಮಳಿಮಠ
4 ಗದುಗಿನ ಭಾರತ;ಪ್ರಸಾರಾಂಗ ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ
5 ಮಾಸ್ತಿವೆಂಕಟೇಶ್ ಅಯ್ಯಂಗಾರ್:ಹೊಯಿಸಳನ ಕತೆ (ಕತೆ)
6 ಕುವೆಂಪು:ವಿಚಾರಕ್ರಾಂತಿಗೆ ಆಹ್ವಾನ
7 ಅನಕೃ:ಗಿರಿಜವ್ವನ ರೊಟ್ಟಿ (ಕತೆ)
8 ಕೆ .ವೈ. ನಾರಾಯಣ:ಪಂಪಭಾರತ(ನಾಟಕ)
9 ಚಂದ್ರಶೇಖರ ಕಂಬಾರ: ಜೈಸಿದ್ಧನಾಯ್ಕ(ನಾಟಕ)
10 ಸಿದ್ದಲಿಂಗಯ್ಯ:ಏಕಲವ್ಯ(ನಾಟಕ)

ಸಾಂದರ್ಭಿಕ ಚಿತ್ರ :The loyalty of Kusunoki Masatsura to Shijonawata (1891) Courtesy Ogata Gekko.